Παραδοσιακή ενδυμασία ή στολή;

Όταν αναφερόμαστε στις παραδοσιακές ενδυμασίες εννοούμε ενδύματα που φοριόντουσαν μια παλαιότερη εποχή, από καθημερινούς ανθρώπους, σαν κι εμάς.

Σήμερα, ορίζουμε ως παραδοσιακές ενδυμασίες τα ρούχα που φορέθηκαν μέχρι και οριακά τα τέλη του 1920 περίπου. Αυτός είναι ένας γενικός κανόνας, καθώς η ακριβής χρονολογία διαφέρει από περιοχή σε περιοχή, καθώς δεν άλλαξαν όλες οι περιοχές της Ελλάδας την ίδια χρονική στιγμή τα παλαιά τους ενδύματα με πιο εξευρωπαϊσμένα ή με δυτικού τύπου ρούχα.

Σταδιακά, από 1930 έως και σήμερα, τα ρούχα και οι ενδυματολογικές συνήθειες των ανθρώπων άλλαξαν τελείως. Οι παραδοσιακές ενδυμασίες χρησιμοποιούνται εθιμοτυπικά σε εθνικές εορτές, σε εκδηλώσεις πολιτιστικών συλλόγων, κ.λ.π., ξεχνώντας ότι κάποτε αποτελούσαν τα κύρια ενδύματα αληθινών ανθρώπων. Έτσι, οδηγηθήκαμε στην χρήση του όρου παραδοσιακή στολή όταν αναφερόμαστε στα ρούχα αυτά.

 

Ερευνητές και επαγγελματίες συναφών αντικειμένων σπεύδουν να «διορθώσουν» τον όρο στολή καθώς φαίνεται να υποβιβάζει την αξία των εν λόγω ενδυμάτων. Ωστόσο, σε αρκετά προικοσύμφωνα εκείνης της εποχής αναφέρεται ο όρος «στολή» για τα ρούχα των ανθρώπων με κάθε άλλο παρά υποβιβαστική έννοια.

Εδώ να σημειωθεί ότι, η λέξη στολή προέρχεται από το ρήμα στολίζω (συγγενικό ρήμα με αρχ. στέλλω).

Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας χρησιμοποιούσαν την λέξη παραδοσιακή στολή αναφερόμενοι στις νυφικές ενδυμασίες, καθώς εκείνες συνήθως έφεραν πλήρη στολισμό (κοσμήματα, αξεσουάρ, κ.λ.π.). Αντίστοιχα, χρησιμοποιούσαν την λέξη ενδυμασία ή φορεσιά ή ρούχο στις υπόλοιπες ενδυμασίες όπως γιορτινές και καθημερινές ή γενικότερα σε εκείνες που δεν έφεραν πλήρη στολισμό, όπου ήταν και οι περισσότερες.

Τέλος, ο όρος στολή χρησιμοποιείται και για σημερινές ενδυμασίες που φέρουν σύμβολα, όπως παράσημα ή συμβολίζουν κάτι συγκεκριμένο. Τέτοιες ενδυμασίες είναι οι στρατιωτικές, οι εποχιακές μεταμφιέσεις και άλλες.

Έτσι η πολλαπλή χρήση της λέξης «στολή» δημιουργεί ανάμεικτα νοήματα και δεν ξεκαθαρίζει ασφαλώς τη χρήση της , καθώς είναι διφορούμενη.
Στις μέρες μας, η χρήση των παραδοσιακών ενδυμασιών γίνεται για χάρη συμβολισμών και δεν αποτελεί το σύγχρονο ένδυμα της εποχής μας.
Συνεπώς, η χρήση του όρου στολή σχετίζεται είτε με τον τρόπο χρήσης της ενδυμασίας (π.χ. συμβολικός) είτε στο είδος της ενδυμασίας (π.χ. νυφική). Ομολογουμένως, ο πιο ασφαλής όρος είναι παραδοσιακή ενδυμασία ή φορεσιά καθώς περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω, χωρίς να παρεξηγείται η έννοια της λέξης.